İçindekiler:
Anal İnkontinens Nedir?
Anal inkontinens, istemsiz olarak gaz veya gaita (büyük abdest) kaçırılması yani gaz ya da gaitanın kontrol edilememesi ile karakterli bir hastalık grubudur.
Doğru tanı ve tedavi açısından spesiyalist bilgi ve beceri gerektiren zor bir hastalık grubudur. Toplumda çeşitli derecelerde oldukça yaygın olduğu düşünülmektedir. Gizlenme eğilimi nedeniyle kesin rakamlar verilmesi zordur. Ancak, yabancı kaynaklarda örneğin bakım evlerinde yaşayan yaşlılarda %10’un üzerinde sıklıklara ulaştığı bilinmektedir. Çok çeşitli nedenlere bağlı olabilmektedir.
Anal İnkontinens Nedenleri
Geçirilmiş anal ameliyatlar ilk sırada sayılabilir. Daha önce hemoroid ameliyatı, anal fistül ameliyatı, anal fissür ameliyatı gibi ameliyatlar geçirmiş olanlarda ameliyatta sfinkter kaslarının uygunsuz tarzda kesilmesine bağlı olarak ameliyattan hemen sonra ya da seneler sonra gaz veya gaita kaçırma şikayetleri gelişebilmektedir.
Bunlar dışında; kolit tarzı hastalıklar, kronik kabızlık (konstipasyon), tümörler ya da bazı nörolojik hastalıklara bağlı olarak da gaz ya da gaita (büyük abdest) kaçırma şikayetleri gelişebilmektedir.
Anal İnkontinens Tanısı
En önemli aşama, hastalığın nedenlerinin ve derecesinin tam olarak saptanmasıdır. Öncelikle, gaz gaita kaçırmanın derecesinin yani ciddiyetinin objektif olarak kaydedilmesi gereklidir. Böylelikle, daha sonra uygulanacak tedavilere yanıtın ne ölçüde olduğu da sayısal olarak belirlenebilecektir. Bu amaçla tarafımızdan Wexner ya da Miller skorları kullanılmaktadır.
İkinci aşamada hastalığın nedeninin tam olarak saptanması gerekir. Bunun için anal ultrasonografi, pudendal sinir ölçümleri (PNMTL) ve anal manometrik incelemeler yapılır. Bu incelemelerin eksiksiz yapılması ve konunun uzmanları tarafından doğru yorumlanmaları zorunludur.
Anal İnkontinens Tedavisi
Anal inkontinens tedavisi yapılırken yüksek başarı sağlanması mümkündür. Ancak bunun için tetkiklerle hastalığın nedenleri ve derecesinin iyi saptanmış olması zorunludur. Doğru tanı ve derecelendirme çerçevesinde, inkontinens nedeninin kaslardaki yırtılmalar ya da yetersizlik veya bu kasların fonksiyonunda rol oynayan sinirlerde harabiyet olması noktaları aydınlatılır.
Kas veya sinirdeki yapısal ya da fonksiyonel bozuklukların tam tespiti sonrası uygun tedavi şekillendirilir. Tüm bu aşamalarda hastaya ayrıntılı bilgi verilmelidir. Erken evre vakalarda ve özellikle sinir harabiyetine bağlı kaçırma olgularında; pelvik taban egzersizleri, biofeedback gibi özel tedavi yöntemleri uygulanır. Kaslarda yırtılmanın saptandığı durumlarda ise genellikle cerrahi yaklaşımla bu hasarın onarılması ile yüz güldürücü sonuçlar elde edilebilmektedir.
Sebebi ne olursa olsun, özel bazı diyetler, görsel/işitsel destekli özel egzersizler, elektrofizyolojik bazı sinir stimülasyonları (akupunktur benzeri) tekniklerle tüm hastalarda kayda değer gelişmeler sağlayabiliyoruz.
Anal İnkontinens Tedavi Yöntemleri
Uygun anal inkontinens ve kabızlık şikâyetli hastalara anal biofeedback cihazları ile pelvik taban egzersizlerinin öğretilir (özel cihazlarla hastaların görerek ve duyarak pelvik taban kaslarını güçlendirmeleri). Hastalarımıza bu egzersizleri birkaç seansta öğrettikten sonra doğru biçimde kendilerinin de devam etmeleri mümkün olmaktadır.
Anal inkontinens tedavisi cerrahisiz olarak yapılmaktadır. Geçirilen cerrahilere veya doğum travmalarına bağlı gelişen inkontinanslarda sfinkter güçlendirme ameliyatları (sfinkteroplasti) yapmaktayız.
Örneğin; Çok sayıda ve zorlu doğumlar. Bu tarzda hikayesi olan kadınlarda doğum sonrası hemen ortaya çıkmasa dahi, ileri yaşlarda gaz gaita kaçırma şikayetleri gelişebilmektedir. Bunun nedeni, zor doğumlar sırasında anal sfinkter kaslarında (tutucu kaslarda) ya da bu kasların sinirlerinde (pudendal sinir gibi) zorlanmaya bağlı yaralanmalardır.
Makat Akıntı Nedir?
Hemoroidal hastalığa bağlı anal ıslaklık, anal fissüre bağlı kanama, anal fistüle bağlı irinli kanlı akıntı bunların en sık görülenleridir. Anal inkontinens derecesine bağlı olarak iç çamaşırda kirlenmeye sebep olabilir. Yine anal kondiloma bağlı olarak gelişen anal tahrişe bağlı iç çamaşırda kirlenme gözlenebilir. Sıcak uygulamalar şikayetlerin azalmasında faydalı olacaktır. Proktolojik muayene ile tanı ve tedavi gerçekleştirilmelidir.
