Anal Stenoz (Makat Darlığı) Nedir? Tedavisi ve Ameliyatı

Anal Stenoz (Makat Darlığı) Nedir?

Anal Stenoz (Makat Darlığı) yetişkinlerde özellikle kontrolsüz yapılan hemoroidal cerrahilerden sonra gelişir. Günümüzde anal stenoz hemoroidal hastalığın tedavisinde özellikle enerji cihazlarının kontrolsüz kullanımının artması, anorektal bölge anatomine ve cerrahi tekniklere yeterince hâkim olmamaya bağlı olarak gelişmektedir.

Anal stenoz nadir görülen bir durumdur. Anal kanalın daralması ve fonksiyonunun bozulmasına sebep olur. Anal stenozda normal esnek anoderm hastalığın şiddetine göre kısıtlayıcı skartizan yapı nedeniyle fonksiyonel kayba sebep olur. Hastada zor ve ağrılı dışkılamaya sebep olur.

Anal stenoz anorektal bölge cerrahisinin en ciddi komplikasyonlarından biridir. Hastaların çoğunda abartılı hemoroidektomi girişimi öyküsü vardır. Ancak diğer anorektal cerrahiler sonrasında da gelişebilir.

Anal stenoz son yıllarda artan oranda karşımıza çıkmaktadır. Bunun sebebi ise genellikle uygunsuz yapılan hemoroid ameliyatlarının son yıllarda artmış bir komplikasyonu olarak karşımıza çıkmasıdır.

Anal bölge cerrahisi bilinçsiz ellerde ve kontrolsüz yapıldığı zaman anal bölgenin yani anüsün kalibrasyonunu daralmaktadır. Anal bölgenin kalibrasyonun daralması dışkılama fonksiyonunun konforsuz olmasına sebep olur. Darlık geliştiğinde ise her dışkılama hasta açısından bir işkenceye dönüşür. Her dışkılamada hasta anal bölgede yırtılma hissi ve şiddetli ağrı hisseder. Bu durum hastada anksiyete bozukluklarına sebep olabilir.

Anal Stenoz (Makat Darlığı) Belirtileri

Hastalar hemoroidal hastalığın yol açtığı sorunlardan kurtulurken çok daha ciddi bir problemlere yol açan anal stenozla yüzleşmek zorunda kalmaktadırlar. Anal stenoz (darlık) dışkılama sırasında şiddetli ağrı, kanama ve defekasyon da zorlanma ile karakterizedir. Hasta laksatif kullanmadan dışkılamasını yapmakta zorlanır. Ağrı en önemli bulgusudur. Hastalığın şiddetine yani anal stenozun ciddiyetine bağlı olarak bu şikayetlerin şiddeti artmaktadır.

Anal stenoz hafif orta ve şiddetli olarak sınıflandırılır. Hafif olgularda genelde laksatif gibi dışkı yumuşatıcıların kullanımı genelde yeterli olur. Günlük anal dilatör uygulamaları da bu hastalar için iyi sonuç vermektedir. Günlük anal dilatasyon hastaların çoğu için son derece konforlu ve bazen ağrılı bir süreçtir.

Anal Stenoz (Makat Darlığı) Tedavisi

Hemoroid cerrahisi sonrasında gelişen anal stenozun tedavi son derece özellik arz eden bir konudur. Hastalığın değerlendirmesi, evrelendirilmesi ve hastalığın şiddetine göre tedavinin planlanması gerekmektedir. Anal stenozun tedavisi yine cerrahi olarak yapılmaktadır. Bu cerrahi tedavi proktoloji alanında uzmanlığa sahip deneyimli cerrahlarca yapılmalıdır.

Hastalık anal bölgeye yapılan bir cerrahinin komplikasyonu olarak ortaya çıkmıştır ve düzeltilmesi ancak tecrübeli ellerce olur. Anal stenoz tedavisinde hastanın proktolojik değerlendirilmesi ve yapılacak cerrahi yöntemin buna göre seçilmesi çok önemlidir. Hastanın anal stenoz cerrahisinden beklentilerini çok yüksek olmamalıdır. Amaç kaliteli ve ağrısız bir dışkılamanın sağlanmasıdır. Hastalığın anal stenoz cerrahisine vereceği yanıt hastalığın şiddetiyle de direkt ilişkilidir.

Anal kanal, anüs genişleme yeteneği ve mecburiyeti olan bir organdır. Anüs normal koşullarda gün içinde bir kuyumcu kesesi gibi büzük kapalı durumda olması gerekir. Ancak aynı zamanda yaklaşık 3cm çapında genişleme yeteneğine de sahip olmalıdır ki doğru ve konforlu dışkılama yapılabilsin.

Anal girimin genişleme yeteneğimi sağlayan en öneli yapılardan birisi hemoroid yastıkçıklardır. Hemoroidal hastalık gelişen hastalarda uygunsuz yapılan cerrahi tedavi sonucu anal kalibrasyonda daralmaya sebep olunabilir. Hemoroid pakelerinin sağlıklı olanlarının da çıkarılması, çepeçevre alınması, ya da lazer, ligasure gibi cihazların kontrolsüz kullanımı anal daralmaya sebep olabilir.

Anal daralma, kalibrasyonda azalma düzeyine göre hafif, orta ve şiddetli olarak sınıflandırılır. Düzeltilmesi en zor olanı kum saati gibi anal girimde normal içeriye doğru darlık gelişmiş vakalardır.

Anal stenozda hasta zorlu dışkılama, her dışkılamada şiddetli ağrı ve kanama şikayeti ile başvurur. Genellikle hemoroid ameliyatı sonrası giderek kötüleşen ağrılı dışkılama şikayeti vardır.  Bu hastaların muayenesinde anal kalibrasyon azalmış ve zorlu dışkılamaya bağlı anal fissürlerin geliştiği gözlenir. Çoğu zaman hastalar dışkı yumuşatıcı kullanmak zorunda kalırlar.

Anal stenozun hafif düzeyli durumlarında anal kalibratör tedavisi kullanılabilir ancak bu yöntemin uygulaması zor ve başarısı düşük bir tedavi yöntemidir.

Anal stenozun tedavisi anal darlığın giderilmesine yönelik flap onarımlı anoplasti cerrahisidir. Anoplasti proktoloji konusunda deneyimli ve bu ameliyatı uygulayan cerrahlarca yapılmalıdır. Uygunsuz cerrahilerde ciddi komplikasyonlar ve gaz-gaita kaçırma durumları gelişebilir. 

Anaplasti konusunda dünyanın en önemli dergilerinde yayınlanmış cerrahi serilerine sahibiz, bu konuda deneyimiz nedeniyle ülkemizin her şehrinden bu ciddi hemoroid ameliyatı komplikasyonunu düzeltilmesi için hastalar tarafımıza başvurmaktadır.

Hemoroid cerrahisi proktolojik bilgi, cerrahi deneyim gerektiren önemli bir cerrahidir. Hemoroid cerrahisi sonrası yaşanacak komplikasyonlar yaşam konforunu ciddi ölçüde boza bilir. Gelişen bu komplikasyonların düzeltme cerrahileri ise anoplasti ameliyatı gibi, hemoroid cerrahisinden çok daha kompleks cerrahilerdir.

Hafif anal stenoz olgularında lateral internal sfinkterotomide hastanın klinik olarak rahatlamasını sağlayacaktır.

Orta ve ileri anal stenozda uygun tedavi anoplasti yöntemleridir. Ancak bu yöntemler proktolojinin en spesifik cerrahilerinden sayılmaktadır. Bu nedenle bu nadirde olsa ciddi yaşam kalitesinin bozulduğu hastalığın tedavisinin tecrübeli ellerce yapılması çok önemlidir.

Anal stenozdan kaçınmanın en önemli yöntemi anorektal hastalıkların doğru cerrahi tekniklerle yapılmasıdır. Özellikle hemoroidal hastalığın cerrahi tedavisinde tecrübe ve bilgi eksikliği nedeniyle yapılacak hataların sonucunda hasta bir ömür boyu ciddi sorunlar çekebilir. Anal stenoz yaşan kalitesini düşüren ağrılı ve zor defekasyona sebep olur. Hastalar dışkılamadan kaçmak için yemek yemekten çekinir hale gelir veya bol miktarda laksatif kullanmaya başlar.

Şiddetli darlık gelişmiş hastalarda cerrahi tedavi gereklidir. Anorektal hastalıkları yönetebilen ve bu bölgenin cerrahi tedavisinde tecrübeli bir hekimce uygulanacak anoplasti en uygun tedavi seçeneği olacaktır. Anal stenozun tedavisinde kullanılan anoplasti; daralmış anüsün uygun ve sağlıkllı dermal falp ile kabul edilir kalibrasyonlara getirilmesidir.

Anal darlık, diamond kaydırma flabı ile anoplastinin yapılması ve ölçüm kalibratörleri aşağıdaki resimlerde gösterilmiştir.

Anal stenozu engellemenin en önemli yolu, anal bölge ameliyatların proktoloji konusunda eğitimli ve tecrübeli eller tarafından yapılmasıdır. Anal stenoz geliştikten sonra ise anal kanalın defekasyon için yani dışkılama için kabul edilebilir kalibrasyona (genişleye bilme yeteneğine) getirilmesi gerekmektedir.

Bunun için de anal bölgeye yönelik anoplasti ameliyatının yapılması gerekir. Anoplasti cerrahisi proktolojik cerrahiler içerisin de en özellikli cerrahilerden biridir ve yine bu konuda uzmanlaşmış, tecrübesi olan cerrahlar tarafından yapılmalıdır. 

Anal Stenoz (Makat Darlığı) Ameliyatı

Cerrahi tedavi hastalığın şiddetine göre yapılmaktadır. Anal darlık şiddeti hafif olan olgularda skar revizyonu ve internal sfinkterotomi yeterli olabilecekken şiddetli olgularda flap anoplasti veya iki taraflı flap anoplasti ile tedavi edilmeye çalışılır.

Anal stenozu tedavi ettiğim olgularda ben diamond anoplasti yöntemini kullanmaktayım. Ameliyat hastane koşullarında yapılır ve hasta ameliyat günü hastanede kalır ve ertesi gün taburcu olur. Ameliyat sonrası sıcak su uygulaması dışında genel olarak yapması istenen özel bir işlem olmaz. Diyetine dikkat etmeli ve dışkılamam eğitimine uygun davranmalıdır.

Analstenozda Flap Onarım (Anoplasti)

Anal darlık kontrolsüz yapılan hemoroid ameliyatları sonrası gelişen yaşam kalitesini bozan bir komplikasyondur. Genellikle uygunsuz teknik ve yüksek teknolojinin kontrolsüz kullanımı bu durumdan sorumludur. 

Anoplastinin en çok kullanılan ve benim de yaptığım cerrahi yöntemi flap onarımdır. Bu diamond flap veya house flap olarak uygulanabilir. Bu ameliyatta anal kalibrasyonu tekrar sağlamak ve iyileşme süreci sonrasında da yeterli kalibrasyonun kalması için sağlam deri ve deri altı dokunun anal bölgeye kaydırılmasıyla gerçekleşir.

İyileşme sürecinden sonra hasta, defekasyonu için anal açıklığı yeterli düzeye getirebilmekte ve daha konforlu dışkılama sağlamaktadır. Proktolojik cerrahiler özellik arz eden ve insanın yaşam konforunu etkileyen cerrahilerdir. O nedenle tecrübeli ellerce yapılmalı ve hasta takibinin sabırla gerçekleştirilmelidir.